http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/07/090717_ra_rafsanjani_fridayprayer.shtml
رسانه های ایران گزارش می دهند این مراسم با وجود گرمای شدید هوا، با حضور گسترده مردم و در میان تدابیر امنیتی برگزار شد.
مهدی کروبی و میرحسین موسوی نامزدهای اصلاح طلبان و محسن رضایی دیگر نامزد محافظه کاران در انتخابات، در نماز جمعه امروز حضور داشتند.
برخی منابع از جمله خبرگزاری ایلنا می گویند شبکه تلفن همراه در مناطق پیرامون دانشگاه تهران قطع شده بود. این در حالی است که سرویس اس ام اس یا پیام کوتاه نیز قطع است.
آقای هاشمی رفسنجانی در خطبه نخست درباره به پیامبری مبعوث شدن پیامبر اسلام و تاریخ صدر اسلام سخنرانی کرد. او تاکید کرد که پیامبر اسلام با مردم با انس و الفت برخورد می کرد، نه زور و فشار.
احمد سلامتیان، تحلیلگر مسائل سیاسی ایران به بی بی سی فارسی گفت که منظور آقای رفسنجانی از طرح این سخنان یادآوری تاکید پیامبر اسلام بر 'مردم مداری و رضایت عامه مداری' است که اکنون مورد غفلت قرار گرفته است.
آقای هاشمی در آغاز خطبه دوم با اشاره به کشتار و سرکوب اخیر مسلمانان سین کیانگ، دولت چین را "برادرانه نصیحت" کرد که با مسلمانان ساکن این کشور بهتر رفتار کند. هنگامی که گروهی از نمازگزاران شروع به شعار دادن علیه چین کردند، آقای رفسنجانی از آنها دعوت کرد بخاطر شرایط موجود خویشتنداری کنند.
منتقدان می گویند دولت محمود احمدی نژاد در قبال حوادث چین سکوت معناداری اختیار کرده حال آن که در قبال قتل یک زن مصری در آلمان، بسیار اعتراض کرده است.
'خوب شروع شد'
رییس مجمع تشخیص مصلحت ایران سپس به بحث درباره مساله انتخابات و اتفاقات بعد از آن پرداخت. او گفت که انتخابات خوب شروع شد و همه چیز آماده یک افتخار بزرگ برای کشور ایران بود، اما اینطور نشد.
آقای هاشمی رفسنجانی سپس به نقش خود در پیروزی انقلاب ایران اشاره کرد و گفت که حضور مردم در خیابانها بود که کمر حکومت "مغرور و متکبر" محمدرضا پهلوی، شاه سابق ایران را شکست.
او با اشاره به روایتی که می گفت مبنای تفکر و استدلال آیت الله خمینی بوده، اعلام کرد که پیامبر اسلام به امام علی گفته است "اگر دیدی مرم راضی بودند و تو را قبول کردند و به تو این سمت را دادند، شما بپذیر. اگر احتراز کردند، بگذار هر کاری می خواهند بکنند."
آقای هاشمی رفسنجانی که رییس مجلس خبرگان رهبری نیز هست، در ادامه به بحث درباره خدشه به جمهوریت پرداخت و گفت: "جمهوری اسلامی لفظ تشریفاتی نیست. هم جمهوری است و هم اسلامی. باید این دو با هم باشند. اگر هر یک از این دو آسیب ببیند، دیگر انقلاب و جمهوری اسلامی نخواهیم داشت."
چند پیشنهاد
جمهوری اسلامی لفظ تشریفاتی نیست. هم جمهوری است و هم اسلامی. باید این دو با هم باشند. اگر هر یک از این دو آسیب ببیند، دیگر انقلاب و جمهوری اسلامی نخواهیم داشت
اکبر هاشمی رفسنجانی
امام جمعه موقت تهران ضمن دعوت همه به حفظ وحدت اعلام کرد که برای فرونشاندن 'بحران'، چند پیشنهاد دارد که عمده ترین آنها حفظ اعتماد مردم به حکومت است. او گفت که این پیشنهادها را با برخی از اعضای مجلس خبرگان و مجمع تشخیص مصلحت نظام در میان گذاشته است.
آقای هاشمی رفسنجانی گفت که نخست باید اعتماد را به عنوان هدفی مقدس به مردم بازگرداند و کل اجزای حکومت ایران باید در چارچوب قانون عمل کنند.
او افزود که باید فضایی فراهم شود که همه افراد بتوانند حرفشان را منطقی و بدون دعوا و مشاجره بیان کنند. آقای هاشمی از رادیو و تلویزیون دولتی ایران خواست که چنین فرصتی به مردم بدهد.
بعد از حملات آقای احمدی نژاد به آقای هاشمی رفسنجانی در جریان مناظره ها، او خواستار فرصتی از تلویزیون برای دفاع از خود شده بود که مدیران تلویزیون اعلام کردند چنین فرصتی قبل از انتخابات امکان پذیر نیست.
آقای هاشمی رفسنجانی در ادامه خطبه دوم در حالی که به نظر می رسید بغض کرده، گفت که افرادی که در جریان ناآرامی ها بازداشت شدند، باید آزاد شوند و "نباید به خاطر زندانی بودن عده ای، دشمنان ما را استهزا کنند."
این در حالی است که خانواده شادی صدر، وکیل و فعال حقوق زنان، به بی بی سی فارسی گفتند که او هنگامی که عازم نماز جمعه امروز تهران بود، از سوی افراد ناشناس بازداشت شد.
او همچنین به سرکوب رسانه ها در ایران اعتراض کرد و گفت رسانه هایی را که با استفاده از قانون مجوز گرفته اند، نباید محدود کرد.
'اذعان به بحران'
آقای هاشمی رفسنجانی در پایان ابراز امیدواری کرد که سخنانش بتواند راهگشا باشد و به آنچه او بحران خواند، پایان دهد.
احمد سلامتیان، تحلیلگر سیاسی، این سخنان را نقطه عطفی می داند زیرا یکی از عالیرتبه ترین رهبران جمهوری اسلامی به وجود یک بحران سیاسی اذعان می کند و برای خروج از آن راه حلهایی دلسوزانه ارائه می دهد.
صادق صبا، تحلیلگر امور ایران در بی بی سی، نیز می گوید که آقای رفسنجانی سیاستمداری معتدل و آرام است و عصبانی نمی شود، اما می شد در حرفهایش بغض و حزنی حس کرد.
آقای صبا عقیده دارد آقای رفسنجانی با این سخنان می کوشید چهره ای فراجناحی از خود به تصویر بکشد ولی واکنشهای اولیه رسانه های محافظه کار نشان می دهد آنها از این حرفها خشنود نیستند.
'گاز اشک آور برای نمازگزاران'
معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری بیست و دوم خرداد در یک هفته اخیر قرار گذاشته بودند با حضور در نماز جمعه به حرکت اعتراضی یک ماهه خود ادامه دهند.
آقای هاشمی رفسنجانی که در جریان انتخابات از میرحسین موسوی، نامزد اصلی اصلاح طلبان حمایت کرده و مورد حملات شدید محمود احمدی نژاد قرار گرفته بود، تاکنون از بازگشت به امامت جمعه تهران اکراه داشت.
خبرگزاری فارس گزارش می دهد که نمازگزاران محافظه کار پیش از شروع سخنان آقای هاشمی شعارهایی در حمایت از رهبر جمهوری اسلامی و محمود احمدی نژاد سرداده اند. رسانه های حامی دولت از یکی دو روز پیش به هواداران آقای احمدی نژاد توصیه کرده بودند که چه شعارهایی بدهند تا از نمازگزاران اصلاح طلب متمایز شوند. خبرگزاری رویترز نیز از سردادن شعار توسط حامیان میرحسین موسوی خبر می دهد.
همچنین خبر می رسد که نیروهای امنیتی در جریان نماز جمعه تهران در خیابانهای اطراف دانشگاه با حامیان میرحسین موسوی درگیر شده و از گاز اشک آور و باتوم استفاده کرده اند.
احمد سلامتیان می گوید از زمان نماز تاریخی عید فطر در قیطریه تهران در بیش از سی سال پیش که یکی از بزرگترین گردهمایی های سیاسی - عبادی مخالفان شاه بود، تاکنون سابقه نداشته است که نیروهای دولتی علیه نمازگزاران گاز اشک آور شلیک کنند یا به زور متوسل شوند.
با پایان یافتن نماز جمعه، مخالفان محمود احمدی نژاد در خیابانهای مرکزی تهران راهپیمایی کرده و شعار داده اند.
