۱ مهر ۱۳۸۸

ابعاد تکان دهنده فاجعه کهریزک، گزارشی زندانی که ابروی نظام را برد

http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/2009/september/22//-41a24af516.html
سه شنبه ۳۱ شهريور ۱۳۸۸

گزارشی درباره زندان کهریزک که بعد از اشاره رهبر جمهوری اسلامی امکان انتشار یافته نشان می دهد ابعاد جنایت هولناک تا چه اندازه بوده و افشای آن توسط حکومت در زمانی که ایت الله خامنه ای افشاگری مهدی کروبی را "هتک ابروی نظام در جهان" لقب داده است، چه هزینه گرانی برای جناح تندرو در بر داشته است.

این گزارش در روزنامه ابتکار هم منعکس شده است.

کهريزک کجاست
سوله يا کمپ کهريزک نام بازداشتگاهي مخوف در شهرک «سنگ» بود که در جنوب شرق تهران، از توابع شهرستان ري واقع است. اين زندان که پس از پاکسازي محله خاک سفيد تهران، براي تاديب و مجازات معتادان و اوباش سابقه دار و حرفه اي ساخته شد; جايي که از همان ابتدا هيچ امکاناتي نداشت که بتوان نام بازداشتگاه يا زندان براي آن گذشت و ظاهرا حتي سازمان زندان ها آن را در حد بدترين زندان هاي فعلي کشور هم ندانسته و مسئولت رسمي آن را به عهده نگرفته بودند. وقتي سردار رادان طرح امنيت اجتماعي را در تهران اجرا کرد، اين جا را محلي براي مجازات گردن کشان و اراذل و اوباش سابقه دار در نظر گرفت تا هواي جهنمي بالاي چهل درجه جنوب تهران و فقدان امکانات اوليه بهداشتي براي زندانيان و محدوديت ها و شرايط سخت بدني، آن ها را به خود آورد. برخي شنيدهها حکايت از آن داشت که اولين گروه بازداشت شدگان حوادث اخير که به اين محل منتقل شدهاند، در تجمع بيست وپنجم خرداد دستگير و روز بعد جهت مجازات به کهريزک برده شدند. پيش از هجده تير مرتضي تمدن، رئيس شوراي تامين استان، هشدار برخورد قاطع با تجمع کنندگان اين روز را داد. حال روزشمار وقايع کهريزک را مرور ميکنيم تا ابعاد موضوعي که رهبر انقلاب از آن به عنوان جنايت ياد کرد بهتر روشن شود. جنايتي که تاکنون چهار قرباني رسمي داشته است: محسن روح الاميني، محمد کامراني، امير جوادي فر و رامين آقازاده قهرماني، جواناني بودند که در اثر حوادث و رخدادهاي اين بازداشتگاه مخوف به قتل رسيدند.

بازداشتي هاي کهريزک
بيست وششم خرداد: شنيدههاي غيررسمي حاکي از آن است که گروه بيست ودو نفره دستگير شدگاني که در حوادث بعد از انتخابات دستگير شدند، در اين روز به کهريزک برده شده اند.
هفدهم تير: استاندار تهران که رياست شوراي تامين استان را نيز بر عهده دارد، اعلام کرد که اگر افرادي بخواهند با گوش دادن به فراخوان شبکه هاي ضد انقلاب، تحرک ضد امنيتي داشته باشند، زير گام هاي ما «له» خواهند شد.
هجدهم تير: نيروي انتظامي ضمن برخورد و پراکنده نمودن با افرادي که در اين روز مقابل دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، تعدادي از آنان را دستگير کرد.
نوزدهم تير: مشخصات کامل محسن روح الاميني اعم از نام و نام خانوادگي، آدرس، و شماره هاي تماس منزل پدر و بستگان و ساير مشخصات در کهريزک همانند ساير قربانيان و بازداشتي ها ثبت و وي به اين محل منتقل شد. بهداري کهريزک نيز تاييد کرد که او بيماري عفوني ندارد و به لحاظ جسمي نيز مشکلي ندارد. ساير بازداشت شدگان مثل کامراني نيز در بدو ورود همين گونه بوده اند. خانواده جوادي فر در همين روزها بود که فرزندشان را که بيني اش شکسته بود، با هماهنگي کلانتري در بيمارستان تحويل مي گيرند و براي سي تي اسکن به بيمارستان منتقل مي کنند و بعد از مداواي اوليه و اطمينان و اعتماد به دستگاه ناجا پس از آن دوباره به کلانتري باز مي گردانند.
بيستم تير: سرهنگ مهدي احمدي، رئيس مرکز اطلاع رساني فرماندهي انتظامي تهران، در گفت وگو با فارس رسما اعلام کرد که «تعداد اندکي» در ناآرامي هاي روز هجدهم تير دستگير شده اند که همگي جزو تخريب کنندگان اموال عمومي بودند. وي گفت: «در هجدهم تير تعدادي از تخريب کنندگان اموال عمومي و آشوبگران توسط پليس دستگير شدند که پس از بررسي اوليه تحويل مراجع قضايي شدند.» برخي خبرهاي غيررسمي از دستگيري حدود دويست وهفتاد تن در هجده تيرماه حکايت دارد و گفته مي شود که صدوچهل وپنج تن از آنان در روز جمعه نوزده تيرماه به کهريزک و بقيه به اوين منتقل شده اند.
بيست ودوم تير: خبر نگهداري بازداشت شدگان در کنار اراذل و اوباش و ضرب و شتم آن ها به رهبر معظم انقلاب رسيده و ايشان با فراخوان دبير شوراي عالي امنيت ملي دستور مي دهند هيچ کس حق ضرب و شتم بازداشت شدگان را نداشته و مي فرمايند همان روز بايد بازداشتگاه کهريزک تعطيل و در صورت نياز بازداشت شدگان همگي به زندان هاي رسمي منتقل گردند. در اين روز با تماس دبير شوراي عالي امنيت ملي با دادستان تهران دستور رهبر انقلاب به ايشان ابلاغ و بعد از طفره رفتن آقاي مرتضوي و استدلال نامبرده در عدم جا در ساير زندان ها به وي ابلاغ مي گردد که در صورت نداشتن جا در ساير زندان ها، بازداشت شدگان همين روز آزاد گردند. متاسفانه اين موضوع را دادستان تهران عمل نکرده و فرداي آن روز بازداشتگاه تعطيل و بازداشت شدگان منتقل مي گردند.
بيست وسوم تير: اين روز مصادف بود با انتقال بازداشت شدگان کهريزک پس از چند روز نگهداري در شرايط بد آب و هوايي، عدم دسترسي به امکانات بهداشتي، غذايي، آشاميدني و دارويي مناسب و از ضرب و شتم بازداشتي ها توسط ماموران و اراذل و اوباش حکايت دارد. ضمن اين که بازداشت شدگان ناباورانه در کنار اراذل و اوباش نگهداري مي شدند. در حين انتقال بازداشت شدگان به زندان اوين، يکي از آنان به دليل صدمات وارده دچار تشنج ميشود، اما کساني که دست اندرکار انتقال آنان بودند، ابتدا به موضوع توجهي نکرده و سپس يکي از آن ها با مافوق خود تماس گرفته و مقرر مي شود که فرد مذکور به کهريزک بازگردانده شود و نامش هم از ليست بازداشتيهاي انتقالي به اوين حذف شود. اين در حالي است که در مسير انتقال يعني از کهريزک تا اوين بيمارستان هاي متعددي اعم از فيروزآبادي، لقمان و ساير درمانگاه ها و بيمارستان هاي جنوب تهران قرار داشتند و آنان مي توانستند اورژانس را خبر کنند، اما هيچ کدام از اين تمهيدات انديشيده نشد و فرد مذکور پس از جان دادن به کهريزک منتقل مي شود. وقتي کاروان به اوين رسيد، مسئولان اوين به خاطر اوضاع بد جسمي و ضعف بازداشت شدگان و بوي تعفن و صدمات بدني که به برخي از آن ها وارد شده بود، ابتدا از پذيرش بعضي از آنان امتناع مي کنند، اما در نهايت اين افراد پذيرش ميشوند. وقتي مسئولان زندان اوين در حال پذيرش کهريزکي ها بودند، حال يکي از آن ها بد و نقش زمين مي شود که اين موضوع نيز با بي تفاوتي ماموران رو به رو مي شود. به اين ترتيب فرد مذکور با حدود يک ساعت تاخير روانه بيمارستان ميشود. در ساعت پانزده وسي دقيقه، محسن روح الاميني به بيمارستان شهداي تجريش منتقل و با عنوان «مجهول الهويه» پذيرش مي شود.
بيست وچهارم تير: ساعت شش وده دقيقه صبح است که محسن در بيمارستان فوت مي کند و مسئولان بيمارستان گواهي فوت او را با عنوان «مجهول الهويه» صادر ميکنند.
بيست وچهارم تير: شکايت حضوري دکتر روح الاميني به وزير اطلاعات از يک کارچاق کن که تقاضاي چهار ميليون تومان براي ملاقات با محسن پيشنهاد داده بود! در حالي که چند روز است پيکر وي در سردخانه نگهداري مي شود.
سي ويکم تير: خبر فوت محسن به خانوادهاش اعلام ميشود. با اعلام اين مطلب که يک هفته است که دنبال شما مي گرديم!؟ برخي نزديکان پدرش آن گونه که به ايشان اعلام شده بود و حسين علايي در سايت خود اعلام کرده است، علت مرگ محسن را ابتلا به مننژيت اعلام کرده اند!؟
اول مرداد: درج آگهي تسليت، گام نخست رسانه اي شدن کهريزک است. برخي شخصيت هاي سياسي و مسئولان پيام تسليتي را در اين روز، براي عبدالحسين روح الاميني در روزنامه جام جم منتشر مي کنند. پيش از اين برخي بازداشتيهايي که آزاد شدهاند، شکواييه خود را نزد رهبر انقلاب بردهاند و اکنون موضوع در دست رسيدگي است.
سوم مرداد: مي گويند داستان مننژيت از نامه محرمانه اي آغاز شده که در اين روز رئيس بازداشتگاه کهريزک به دادستان ارسال و شيوع مننژيت و ابتلاي برخي بازداشت شدگان به اين بيماري را اعلام مي کند.
پنجم مرداد: در فاز ديگر ماجراي سناريو سازي مننژيت، در چنين روزي کاظم جلالي سخنگوي کميته ويژه مجلس براي پيگيري وضعيت بازداشت شدگان حوادث اخير، در گفت وگويي با خبرگزاري مهر گفت که قاضي مرتضوي دادستان تهران، در جلسه اي با اين کميته علت مرگ روح الاميني و کامراني را بيماري مننژيت اعلام کرده است. در همين روز سهراب سليماني مديرکل زندان هاي استان تهران در مصاحبه اي با ايسنا اعلام کرد که روح الاميني و کامراني مننژيت داشتند و به همين خاطر بعد از فوت آنان به همه زندانيان اوين واکسن زده شده است. سليماني، مرگ کامراني را اين چنين روايت ميکند: «کامراني پس از آن که در صف پذيرش زندان حالش به هم مي خورد و به بيمارستان لقمان منتقل مي شود و قبل از فوت آزاد مي شود و وقتي زنده بوده شبانه تحويل خانواده اش شد، اما به دليل بيماري روز بعد در بيمارستان مهر فوت مي کند.»
سيزدهم مرداد: خبر ساخت بازداشتگاهي جديد به جاي کهريزک که سردار احمدي مقدم فرمانده نيروي انتظامي آن را اعلام ميکند، خيلي زود در رسانه ها منتشر ميشود. «قرار است بازداشتگاهي مدرن و مطابق استانداردها که زير نظر سازمان زندانها اداره شود، جاي کهريزک را بگيرد.» برآوردها از هزينه سه ميليارد توماني ناجا براي ساخت بازداشتگاه جديد در کهريزک است که البته اين تصميم انتقاد برخي فعالان سياسي را به دنبال دارد، زيرا معتقدند که ساخت يک بازداشتگاه ديگر درست در محلي که کهريزک قرار داشت، آبرويي براي نظام نمي گذارد.
پانزدهم مرداد: نيروي انتظامي براي تبرئه خود اطلاعيه اي را عصر روز پنج شنبه در خصوص کهريزک منتشر و ضمن آن که اعتراف مي کند آن جا محل نگهداري موقت و تاديب اراذل و اوباش با شرايط زيستي سخت گيرانه بوده، اعلام مي کند که تعدادي از دستگيرشدگان هجدهم تير به دليل محدوديت پذيرش در اوين به کهريزک منتقل شده اند که با توجه به شرايط آن جا اصولا اعزام بازداشتي ها به آن جا صحيح نبوده است. اين اطلاعيه در تناقض آشکار با اظهاراتي بيستم تير يکي مسئولان نيروي انتظامي است که تعداد دستگيرشدگان هجدهم تير را بسيار کم برشمرده بود. اين اطلاعيه مي افزايد: «محدوديت پذيرش بازداشتگاه و اضافه شدن دستگير شدگان هجدهم تير، باعت تراکم جمعيت در بند بازداشتيها شد و شرايط نا مساعد زيستي و بهداشتي موجبات آزار و اذيت آنان را فراهم کرد.»
هجدهم مرداد: حميدرضا کاتوزيان، نماينده تهران، در اولين واکنش به اطلاعيه نيروي انتظامي اعلام مي کند که چون تعدادي از جوانان اين کشور در کهريزک از بين رفته اند، لذا بايد ناجا پاسخگوي اقدامات صورت گرفته در اين خصوص باشد. قانون مربوط به قتل مشخص است و اين که به جاي برخورد با جاني بخواهند چند افسر را بازداشت کنند، نه فرزندان خانواده ها زنده مي شوند و نه توهيني که به نظام شده پاک خواهد شد. در همين روز فرمانده نيروي انتظامي در مراسم توديع رويانيان با پذيرش مسئوليت اتفاقاتي که در کهريزک افتاده، اعلام کرد که هيچ يک از فوت شدگان بر اثر ضرب و شتم فوت نکرده اند، بلکه علت مرگ بيماري آن ها بوده است.
نهم شهريور: ادعاي فرمانده نيروي انتظامي درباره مننژيت جان باختگان کهريزک ديري نپاييد و چند روز بعد خبرگزاري مهر خبري را درخصوص نظر پزشکي قانوني به نقل از يک منبع آگاه منتشر ميکند. در اين خبر کميسيون پزشکي قانوني کشور در تاريخ بيست وپنجم مرداد، علت مرگ محسن روح الاميني را مرگ ناشي از استرس فيزيکي، شرايط بد نگهداري، ضربات متعدد اعلام و قويا ابتلاي آن مرحوم و فوت به علت بيماري و مننژيت منتفي اعلام ميشود.
پانزدهم شهريور: بخش خبري بيست وسي تلويزيون براي پاسخ به سوالات متعددي که در اين مدت نزد افکار عمومي مطرح شده است، گزارشي سفارشي از کهريزک تهيه و پخش مي کند. اين گزارش تنها گوشه کوچکي از حقايق و حوادث کهريزک را به نمايش ميگذارد، اگرچه براي اولين بار است که تصاويري از بيرون و درون بازداشتگاه به مردم نشان داده مي شود. اين تصاوير نشان مي داد که اين مکان نه يک بازداشتگاه متعارف بلکه مجموعهاي از سوله ها و بناهاي احداث شده در يک محيط بياباني بوده است. در اين برنامه سردار تشکري رئيس بازرسي کل نيروي انتظامي از مردم عذرخواهي و صراحتا اعلام مي کند که کساني که اين جنايت را رقم زدند نيروهاي رسمي ناجا اعم از درجه دار تا سرهنگ بودند. وي حتي متذکر شد که برخي قضات نيز در اعزام متهمان به کهريزک مرتکب تخلف شده اند که پرونده آن در دست بررسي است. وي اعتراف کردکه اين افراد به اين خاطر به کهريزک منتقل شدند که جايي براي نگهداري آن ها نداشتند! رئيس جديد دادسراي نيروهاي مسلح نيز در اين فيلم به صراحت گفت که شرايط و رفتارهاي صورت گرفته عامل مرگ تعدادي از بازداشت شدگان بوده و نه بيماري قبلي يا عللي از اين دست. در اين گزارش تشکري اظهار مي کند که در يک فضاي هفتاد متري صدوچهل وپنج نفر از بازداشتي هاي هجده تير به همراه بيست وپنج نفر از اراذل و اوباش نگهداري مي شده اند که در ميان آن ها ده نفر دانشجو نيز وجود داشته است در حالي که مطابق با ضوابط دانشجويان بازداشتي بايد به زندان هاي رسمي منتقل مي شده اند.
هفدهم شهريور: گزارش صدا و سيما از سوي فرمانده نيروي انتظامي هم تاييد مي شود. احمدي مقدم که در سيستان و بلوچستان به سر ميبرد اعلام مي کند که نيروي انتظامي اخيرا در راستاي پاسخگويي، مسئوليت پذيري و شفاف سازي، گزارشي جامع با همکاري رسانه ملي براي آگاهي مردم پخش کرد. وي همان جا اعلام کرد که همه چيز پرونده کهريزک شفاف، روشن و آماده بررسي در دادگاه است و در اختيار مراجع قضايي است؟!!
چند ادعاي ثابت نشده و سوالهاي بي پاسخ
در حالي که ابتدا گفته شد تعداد کساني که در هجدهم تير دستگير شده اند، اندک هستند، چطور زندان هاي رسمي کشور ظرفيتي براي نگهداري آنان نداشتند پس احتمال و شنيدههاي غيررسمي که تعداد آنان را حدود دويست وهفتاد نفر اعلام مي کند، رقمي نزديک به واقعيت است. حتي برخي در برابر اين توجيه مقامات نيروي انتظامي مي گويند، در شهر بزرگي مثل تهران و در فصل تابستان که همه مدارس تعطيل است، آيا نمي شد بازداشت شدگان را در يکي از مدارس يا مکان هاي سرپوشيده داخل شهر اسکان داد؟ برخي از خانواده ها از اين نگران هستند که نکند پرونده کهريزک به سرنوشت کوي دانشگاه تهران که ابتدا با شيب تند از سوي مسئولان پيگيري شد، اما در نهايت سنگين ترين حکمي که براي عوامل دخيل در آن صادر کردند، دزديدن يک ريش تراش توسط يک سرباز جز» بود، مبتلا شود. در حالي که رهبر انقلاب حادثه کهريزک را جنايت و بر لزوم برخورد با عاملان اصلي آن تاکيد دارند، برخي مقامات انتظامي و قضايي آن را حادثه دانسته و ناشي از تخلف نيروهاي خودسر بر ميشمرند. آن هم در شرايطي که اختيارات رهبري در مورد نيروي انتظامي به وزير کشور (که رئيس شوراي امنيت کشور نيز هست) تفويض شده است. آمران و کساني که در اين موضوع مقصر شناخته شده اند در ردههاي درجه دار، استوار، ستوان، سروان و سرهنگ هستند در حالي که انتظار مردم برخورد با همه کساني است که در وقوع اين ماجرا مشارکت يا مسئوليت داشته اند. همان طور که آيت ا... جوادي آملي نيز بيان داشت، خونخواهي وظيفه نظام اسلامي است و نظام در پيگيري اين موضوع نسبت به مردم و اولياي دم اولويت دارد و لذا انتظار ميرود که با توجه به در پيش بودن دادگان نخست کهريزک، دستاندرکاران اين پرونده سلسله عواملي که موجب شد تا اين فاجعه رخ دهد را بيش از هرچيز مد نظر قرار دهند و در توارد سلسله علل، سبب اقوي از مباشر فراموش نشود.